Hoe bescherm je je stad? Hoe zorg je dat iedereen zich veilig voelt? Vanaf 12 september opent in het Centraal Museum De ommuurde stad. Geschiedenis van een stadsverdediging. De tentoonstelling gaat in op de al duizenden jaren durende zoektocht van de mens naar veiligheid en de rol die stadsmuren daar eeuwenlang in hebben gespeeld. De ommuurde stad is te zien t/m 17 januari 2020.
Utrecht was de eerste stad in Nederland die een stadsverdediging mocht aanleggen. Eeuwenlang waren het de burgers zelf die de muren bewaakten en in tijd van gevaar met het stadsleger eropuit trokken. Maar wilden de muren hun verdedigende werking houden, dan moesten ze wel voortdurend worden aangepast aan de veranderende oorlogsvoering. Tot de uitvinding van het vliegtuig ze overbodig maakte.
Naast veel bijzondere schilderijen, tekeningen en oude wapens, zijn er ook speciaal voor de tentoonstelling gemaakte 3D-reconstructies en animaties te zien. Vier specialisten leggen de link tussen heden en verleden, waaronder historicus Beatrice de Graaf, Denker des Vaderlands Daan Roovers en Commandant van de Nederlandse Strijdkrachten Rob Bauer. Planoloog Zef Hemel laat zien dat moderne steden waar veel vrouwen wonen en werken niet alleen vaak het meest succesvol zijn, maar ook relatief veilig.
De tentoonstelling is aantrekkelijk om te bezoeken met kinderen tussen zes en twaalf jaar. Voor hen is een uitgebreide kinderroute ontwikkeld, waar ze al spelenderwijs de geschiedenis van de stadsverdediging leren kennen. Daarnaast is te voelen hoe zwaar een middeleeuwse wapenuitrusting was en is er een levensgrote slingerblijde te zien van zo’n 15 meter.
Muren van nu in de Annex
Dat muren en grenzen nog steeds diepgravende gevolgen hebben op een bevolking en de individuele psyche, worden door Basel Abbas en (1983 Cyprus) en Ruanne Abou-Rahme (1983, Verenigde Staten) zichtbaar gemaakt in de Annex, de laatste ruimte aan het einde van de zalen waar met hedendaagse kunst nieuw perspectief geboden wordt op de zojuist bekeken tentoonstelling. Het kunstenaarsduo groeide op in Ramallah en in hun werk stellen zij de constante politieke en sociale onrust in hun thuisland centraal. Met gebruik van video, teksten, archiefmateriaal, objecten, zang en performance creëren zij hartverscheurende, zintuiglijke installaties. De presentatie in de Annex wordt mogelijk gemaakt door financiële ondersteuning van Ammodo – Stichting voor Kunst en Wetenschap.
Tegelijk met de tentoonstelling verschijnt ook het gelijknamige boek De ommuurde stad. Geschiedenis van een stadsverdediging bij uitgeverij Het Spectrum.
© VILLADARTE.NL