Sinds de uitvinding van de automobiel is het stuurwiel het minst geëvolueerde, mechanische onderdeel als het gaat om vorm en functie. Ondanks dat het stuurwiel nooit is losgekomen van zijn ronde vorm, is dit onderdeel wel continu doorontwikkeld. Wat ooit begon met een eenvoudig stuurwiel dat uitsluitend bedoeld was om te sturen, is steeds complexer geworden. Het stuurwiel veranderde van grootte om steeds meer secundaire functies op te nemen, zoals de claxon, airbag, audiobediening, snelheidsregeling en het elektronisch schakelsysteem. Ook het materiaal van het stuurwiel heeft talloze veranderingen doorgemaakt. Het frame, dat aanvankelijk gemaakt werd van hout, werd vervangen door staal, aluminium en uiteindelijk magnesium.
In 2012 werd de PEUGEOT 208 gekenmerkt door een belangrijke innovatie voor de bestuurderspositie: de PEUGEOT i-Cockpit®. Als onderdeel van een drieluik met de touchscreen en head-up display werd het stuurwiel compacter. Het nieuwe ontwerp zorgde voor een betere houvast, breder gezichtsveld en meer beenruimte. Sinds de introductie bleef de PEUGEOT i-Cockpit® zich evolueren en werd het concept geleidelijk aan toegepast in andere modellen. Tot op heden genieten meer dan zes miljoen gebruikers van dit revolutionaire interieurconcept dat nog steeds uniek is in de auto-industrie.
Stukje historie
Het allereerste stuurwiel verscheen in juli 1894 op de Panhard 4 HP van Alfred Vacheron voor de race Parijs-Rouen, die georganiseerd werd door Pierre Giffard, journalist van het Parijse dagblad Le Petit Journal, uitgegeven van 1863 tot 1944. De race was een geweldige publiciteitsstunt voor een recente uitvinding: de automobiel. Tijdens de rit van Parijs naar Rouen, een afstand van ongeveer 100 kilometer, moesten gemotoriseerde voertuigen hun uithoudingsvermogen bewijzen.
De auto’s van PEUGEOT, met twee versnellingen en vier cilinders, werden bestuurd met behulp van een hendel en leken op gemotoriseerde cabines. In andere voertuigen zaten passagiers tegenover elkaar, zoals in een touringcar. Fabrikanten worstelden toen nog met het veranderen van de vertrouwde zitopstelling in de door paarden getrokken koetsen.
Meer dan honderd automobielen met verschillende typen motoren (stoom, olie, benzine, elektrisch, perslucht, pedalen, etc.) namen deel aan deze race. Ondanks de technische innovatie van het stuurwiel werd Alfred Vacheron met zijn Panhard 4 HP vierde in de race, terwijl Panhard en Levassor én de zonen van de gebroeders PEUGEOT eerste werden in een gelijke stand.
De hendel om de auto te besturen, werd daarna stap voor stap vervangen door het ronde stuurwiel. De technische verwantschap met paardenkoetsen verdween. De PEUGEOT Type 36 onderscheidde zich van de gemotoriseerde rijtuigen uit 1901 dankzij twee belangrijke innovaties: een motorkap aan de voorkant en een stuurwiel in plaats van een hendel.
Het stuurwiel, een innovatieve springplank voor PEUGEOT
Het stuurwiel is het mechanische deel dat is ontworpen om de wielen van een voertuig te besturen en maakt deel uit van het stuursysteem dat door de bestuurder bediend wordt. De uitvinders van de automobiel realiseerden zich dat het voor de bestuurder gemakkelijker is om een auto te besturen met een rond stuurwiel in plaats van met één of meerdere hendels. De vorm van het stuurwiel maakt het niet alleen gemakkelijker om het stuurwiel te draaien, maar het vergt ook minder inspanning om de wielen van de auto te draaien. Het stuur kan ook worden gekoppeld aan een stuurbekrachtiging bij lage toerentallen, zodat het gemakkelijker is om het stuurwiel te draaien tijdens manoeuvreren. Ondanks dat het ontwerp van het stuurwiel weinig vrijheid biedt in verband met de leesbaarheid van de instrumenten achter het stuurwiel, de verdeling van de luchtstroom van de ventilator en ergonomische prioriteiten, diende het toch als springplank voor talloze innovaties.Begin jaren negentig onderging het stuurwiel een grote verandering vanwege de grootschalige toepassing van airbags en stuurbekrachtiging.
Het stuurwiel werd multifunctioneler, waarin steeds meer secundaire voorzieningen werden toegepast die niets te maken hadden met de primaire functie van het stuurwiel, namelijk het besturen van de wielen. De innovaties komen ook tot uiting in de veranderende materialen voor de stuurwielen. Schuimtechnieken, leder en coatings zijn belangrijke kenmerken van de upmarket strategie van PEUGEOT. Het stuurwiel met schuimrubber is gereserveerd voor de instapmodellen, terwijl het stuurwiel met volnerfleder geleverd wordt in de duurdere versies. Dankzij diversiteit is het stuurwiel medebepalend voor de kwaliteit en luxe aan boord: met de vorm die extra houvast biedt dankzij duimsteunen, afgeplatte delen en de perforatie van het leder, met de aanwezigheid van badges of contrasterend stikwerk (GTi, GT-Line) die kenmerkend zijn voor in het sportieve segment en schakelpeddels die overgenomen zijn uit de racerij.
Autosport is overigens een grote bron voor innovatie en verfijning. Net als de PEUGEOT 908 waarbij alle bedieningselementen zich op het stuurwiel bevinden, zien we de productiemodellen zich ook steeds meer in die richting begeven. Afhankelijk van de uitvoering zijn de bedieningsknoppen voor audio, cruise control en telefoonbedieningen op de spaken van het stuurwiel te vinden.
PEUGEOT ging nog een stap verder op het gebied van innovatie door een revolutionaire cockpit te ontwikkelen met een kleiner stuurwiel, een touchscreen en een head-up display: de PEUGEOT i-CockpitÒ. Het compacte stuurwiel als belangrijkste element maakt het sturen eenvoudiger en verhoogt het rijplezier aanzienlijk. Doordat de armen van de bestuurder dichter bij elkaar zitten, zijn minder lichaamsbewegingen nodig tijdens het sturen, wat de reactiesnelheid en de stuurprecisie bevordert, terwijl een comfortabele rijpositie wordt gecreëerd. De PEUGEOT i-CockpitÒ blijft evolueren en is in vrijwel het hele gamma toegepast (PEUGEOT 208, 2008, 308, 3008, 5008, 508, Rifter en Partner). In 2016 bijvoorbeeld, bij de lancering van de PEUGEOT 3008 SUV, werd het stuurwiel nog compacter. Het werd opnieuw ontworpen met een tweedelige buitenrand en biedt een nog betere houvast, terwijl het gezichtsveld en de beenruimte verder werden geoptimaliseerd. Tot op heden, inclusief de nieuwe generatie i-CockpitÒ 3D in de in 2019 gelanceerde PEUGEOT 208 en 2008, zijn bijna zes miljoen modellen met de PEUGEOT i-CockpitÒ verkocht. Het iconische, compacte stuurwiel is daarom een belangrijk onderdeel geworden van het DNA van het merk.
Uiteindelijk maken deze veranderingen deel uit van een eenvoudige ambitie: een technische oplossing bieden die het mogelijk maakt om interieurs te ontwerpen met een stilistische visie op de toekomst en passieve veiligheid op het hoogste niveau met geavanceerde technologie, ongeacht de bestemming van de auto in de wereld.
Op weg naar autonome voertuigen zonder stuurwiel?
De ‘Google-car’ heeft in 2014 de ontwikkeling van 100% autonome voertuigen in gang gezet, met als onderscheidend kenmerk dat het geen stuurwiel, gas- en rembediening heeft. Je dwingt het voertuig te stoppen met een eenvoudige druk op een knop op het dashboard. In juli 2015 is Groupe PSA het programma ‘Autonomous Vehicle for All’ (AVA) gestart. Daarmee werd Groupe PSA de eerste fabrikant die een autonoom voertuig op de openbare weg in Frankrijk testte. Dit eenvoudige en intuïtieve programma omvat veel functies die, indien de bestuurder dat wenst, het besturen van de auto gedeeltelijk en vervolgens volledig overnemen.
Er zijn vijf verschillende niveaus van autonoom rijden die door de International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA) zijn vastgelegd:
- Niveau 1 ‘Hands on’: de bestuurder moet zijn handen aan het stuurwiel houden
- Niveau 2 ‘Hands off’: de bestuurder kan iets anders doen dan autorijden, maar moet te allen tijde toezicht houden om de controle onmiddellijk over te nemen indien nodig
- Niveau 3 ‘Eyes off’: de bestuurder hoeft niet te allen tijde toezicht te houden op het rijden, maar moet wel de controle kunnen overnemen
- Niveau 4 ‘Mind off’: de bestuurder hoeft niet langer de controle van het voertuig over te nemen
- Niveau 5 ‘Driverless’: het voertuig kan 100% autonoom rijden zonder bestuurder
Vandaag de dag zijn de rijhulpfuncties van niveau 1 en 2 uit het AVA-programma al beschikbaar op een reeks PEUGEOT-modellen, zoals:
- Active Lane Departure Warning (ALDW) die een stuurcorrectie uitvoert als het voertuig onbedoeld de rijstrook dreigt te verlaten
- Full Park Assist op de nieuwe PEUGEOT 208 die actieve parkeerhulp biedt door automatisch te sturen, accelereren en remmen om in of uit een parkeervak te rijden
- Driver Attention Alert die de alertheid van de bestuurder beoordeelt door afwijkingen ten opzichte van wegmarkeringen te herkennen en de aanwezigheid van handen op het stuurwiel te detecteren
Op de Autosalon van Parijs van 2018 onthulde PEUGEOT het conceptmodel e-LEGEND, een technologisch platform om het rijplezier en de ervaring aan boord van een autonoom voertuig te optimaliseren.
De PEUGEOT e-LEGEND is technisch geavanceerd, ultra-connected, intelligent en aantrekkelijk en voorzien van de nieuwe ‘Responsive i-Cockpit’ die de kenmerkende PEUGEOT i-Cockpit® naar een nieuw niveau brengt. De cockpit bevat een head-up display met drie draaiknoppen en een ultracompact stuurwiel dat onder de soundbar wegklapt om het 49-inch beeldscherm geheel vrij te maken. Inzittenden kunnen dan bijvoorbeeld een film kijken of een geïntegreerde computergame spelen.Autonoom rijden verandert het gebruik van een auto. Hoewel het nu al mogelijk is om een stuurwiel op verzoek in het dasboard te laten verdwijnen om de bestuurder meer ruimte te geven, is autonoom rijden op niveau 5 nog ver weg.Net als muziekliefhebbers die nog altijd vinylplaten afspelen, zijn toekomstige autoliefhebbers te herkennen aan hun auto mét een stuurwiel. Ze worden de nieuwe ’lonely knights, heroes of modern times’. Zoals David Hasselhoff in ‘KITT’ in de tv-serie Knight Rider.