De tentoonstelling Mirror | Mirror Reflect Yourself die van 23 januari t/m 9 mei te zien zal zijn in Kunsthal KAdE laat de bezoeker verwonderen over de veelzijdigheid van het fenomeen spiegeling. Met de spiegel worden we dagelijks geconfronteerd. Op sociale media spiegelen we voortdurend onze identiteit. De huidige tijd vraagt meer dan ooit om (zelf)reflectie.
”Alles veranderde op de dag dat de mens voor het eerst zijn reflectie zag.”
(Uit ‘Svyato’ van Victor Kossakovsky)
Aan de hand van kunsthistorische, verhalende en wetenschappelijke invalshoeken worden bezoekers uitgenodigd deze reflectie te onderzoeken. Er is werk te zien van een dertigtal kunstenaars en designers uit binnen- en buitenland die zich op verschillende wijzen tot het fenomeen spiegels verhouden. De tentoonstelling begint met een glimlach. Amerikaans designer Berk Ilhan heeft een ‘mürror’ bedacht, een smart mirror: een spiegel die alleen weerkaatst als je lacht.
Zelfreflectie
De grote zaal wordt ingericht met installaties van de Deense kunstenaar Jeppe Hein. Zijn levensgrote werk ‘Mobile Mobile’ is voor het eerst in een museale omgeving te zien. Zijn mobile van spiegels komt in beweging door een hometrainer, waardoor de ervaring van de ruimte continu verandert. Hein: ‘Ik wil mensen inspireren om naar zichzelf te kijken en zich af te vragen ‘Wie ben ik?’ en ‘Waar ga ik heen?’
Kunstgeschiedenis en cultuurhistorische verhalen
In het eerste kabinet is een kunsthistorische en culturele selectie werken te zien. Verhalen uit de bijbel en de mythologie (Narcissus, Amaterasu en Venus) worden afgewisseld met literatuur (zoals Sneeuwwitje, Alice in Wonderland en Tijl Uilenspiegel). Daarnaast is er aandacht voor het gebruik van de spiegel in de praktijk van het schilderen. De spiegel als onmisbaar gereedschap bij het maken van een zelfportret en de Claudespiegel (of zwarte spiegel) komen aan bod. In opdracht van Kunsthal KAdE maakt kunstenaar Jasper Hagenaar een werk met een anamorfose: een schilderij met een vertekende afbeelding, die er alleen met behulp van de spiegel realistisch uitziet. Kunstschrift geeft extra verdieping in hun themanummer dat begin december verschijnt.
Wetenschap en design
De spiegel kent bijzondere toepassingen. Kunsthal KAdE toont eerste experimenten zoals de zonnespiegels van Archimedes tot meer recente designoplossingen als spiegels in de bergen van Rjukan om in de winter een dorp van ‘licht’ te voorzien. Actueel is de James Webb-telescoop bestaande uit spiegels van zes-en-een-halve vierkante meter, die opklapbaar in een raket de ruimte ingaan. De Amsterdamse ontwerpstudio DRIFT maakte een spiegel van synthetisch glas, een bijproduct dat is ontstaan tijdens de recycling van chemisch afval. Ook zijn er designoplossingen in de zorg bedacht, zoals bijvoorbeeld de Alzheimerspiegel door Gerjanne van Gink.
Reflect Yourself / Reflect Reality
In het derde en vierde kabinet zijn kunstwerken te zien die zelfreflectie en reflectie van de omgeving tonen, zoals Yoko Ono’s ‘Mirror Piece’ en de onderzoekende performances van Joan Jonas. Irina Birger maakt speciaal voor de tentoonstelling een nieuw werk waarin ze spiegels betekent met lijnen waardoor een netwerk ontstaat dat de beschouwer een gedeconstrueerde reflectie teruggeeft. Een bijzondere documentaire is ‘Svyato’ van regisseur Victor Kossakovsky. Hij bedekte na de geboorte van zijn zoon twee jaar lang alle spiegels in zijn huis en filmde de confrontatie van zijn zoon met de spiegel; een film over zelfkennis en eenzaamheid. Het videowerk ‘Mirror’ van de Iraaks-Koerdische kunstenaar Hiwa K verkent sentimenten van vervreemding: een antenne-achtig object vol achteruitkijkspiegels fungeert als navigatieapparaat. Het werk van de Amerikaans-Koreaanse kunstenaar Michael Joo bestaat uit twee spiegelende politieschilden. De aanvaller wordt met zichzelf geconfronteerd. Theatermaker Carolien Arnold laat tenslotte bezoekers in verschillende opdrachten kennismaken met hun ware gezicht.
Natuurspiegelingen
In de achterzalen boven en beneden is de spiegeling gerelateerd aan de natuur. Spiegeling is een natuurkundig fenomeen dat we kennen via het water en de lucht. De natuurspiegeling spreekt tot de verbeelding van veel kunstenaars, fotografen en dichters. Voor deze sectie maakt Suzan Drummen een nieuw werk en bewerkt Kathrin Schlegel haar werk ‘Echo’: een bronzen kroonluchter die onder de spoorbrug naast Kunsthal KAdE boven het water hangt.
Experimenteer zelf met spiegels
Ook in de KAdEStudio kunnen bezoekers met het thema aan de slag. Wat voor effect heeft een bolle spiegel? Hoe schrijf je in spiegelschrift? En hoe maak je eigenlijk een anamorfose? Speciaal voor jonge kinderen wordt een spiegel labyrint ingericht. Voor families is er een Spiegelexpeditie gemaakt in de stad Amersfoort i.s.m. FASadE.
In samenwerking met de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) hebben studenten in een seminar zich laten inspireren door het fenomeen spiegeling. Het beste werk krijgt een plaats in de tentoonstelling.
De tentoonstelling Mirror | Mirror. Reflect Yourself! is samengesteld door curator Judith van Meeuwen. De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt dankzij de bijdragen van K.F. Hein Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds en Gemeente Amersfoort.