Vanaf 17 november is in Teylers Museum de hedendaagse tentoonstelling Voorbij de gletsjer van kunstenaar Jakob Kudsk Steensen (Denemarken, 1987) te zien. Het is de eerste expositie gemaakt door conservator hedendaagse kunst Rieke Vos. Zij vroeg de Deense kunstenaar een zintuigelijke en maatschappelijk actuele presentatie te maken in het historische Pieter Teylers Huis. Teylers Museum stimuleert vanaf de opening in 1784 eigentijdse kunst. Met de recente aanstelling van Rieke Vos (voorheen Het HEM) geeft het museum gevolg aan de ambitie om meer ruimte te maken voor deze traditie. In Voorbij de gletsjer dompelen 3d-animaties en geluid van krakend ijs en vallende druppels je onder in een smeltende gletsjer in de Zwitserse Alpen.
Arolla-gletsjer
Jakob Kudsk Steensen bouwt digitale landschappen, gebaseerd op daadwerkelijke landschappen die vanwege klimaatverandering op het punt staan radicaal te veranderen. De videoinstallatie die in Teylers te zien is, documenteert een gletsjergrot in het Arolla-gebergte in zuidelijk Zwitserland. Steensen bezocht de grot in het voorjaar van 2022 en legde hem minutieus vast met digitale scans van de gletsjer, planten in de omgeving, uiteenlopende aardlagen en micro-organismen. In het resulterende kunstwerk zweef je langzaam door de ijsgrot, over de ruwe boomschors van de Arolla-boom, tot in het microscopisch kleine korstmos. Als een dromerige herinnering waarin alles is verbonden door tijd, taal en een multidimensionaal ecosysteem. In september 2022, negen maanden na het eerste bezoek van de kunstenaar, stortte de gletsjergrot volledig in, waardoor hij nu enkel nog als digitale bestemming bestaat.
Jakob Kudsk Steensen
Jakob Kudsk Steensen creëert poëtische interpretaties over vergeten of verdwenen natuurverschijnselen. Zijn zintuigelijke multimedia-installaties vertellen gelaagde verhalen over natuur, ecologie en de daaraan verwante cultuurhistorie. Naast de scans die hij tijdens zijn expedities maakt, spreekt hij met bewoners uit het betreffende gebied, tekent hij oude volksvertellingen op en neemt lokale liederen op die hij samen met een componist tot ruimtelijke geluidinstallaties maakt. Deze elementen brengt hij samen in een virtuele omgeving, te beleven als kunstinstallatie.
Jakob Kudsk Steensen in Pieter Teylers Huis. Foto: Franck Doho
Kudsk Steensen toont zijn werk internationaal in musea, op festivals en biënnales, waaronder recentelijk bij Halle am Berghain in Berlijn, in opdracht van LAS, Serpentine Gallery in Londen, Luma Foundation in Arles en ARoS Museum of Art in Aarhus. Een eerdere versie van het werk over de Arolla-gletsjer was dit voorjaar te zien bij Copenhagen Contemporary. Voor Teylers Museum maakt hij een geheel nieuwe locatiespecifieke installatie.
Voorbij de gletsjer
De studie van gletsjers in de Zwitserse Alpen was in de achttiende en negentiende eeuw in West-Europa een belangrijk wetenschappelijk onderzoeksgebied. Het leidde destijds tot radicaal nieuwe inzichten in de oorsprong van het menselijk leven. Als toonaangevend wetenschappelijk instituut verzamelde Teylers Museum veel belangrijke boeken, fossielen en mineralen die met dit onderwerp te maken hebben. Een negentiende-eeuwse illustratie in de collectie van de recent verbrijzelde Arolla-gletsjer biedt een aangrijpend perspectief op Kudsk Steensens artistieke observaties. De tentoonstelling Voorbij de gletsjer toont hoe de transformatie van onze planeet uiteindelijk ook een diepe transformatie in onszelf teweegbrengt.
“Teylers Museum is uniek. De historische context en rijke collectie op het gebied van zowel kunst als wetenschap bieden een uniek perspectief op urgente kwesties van deze tijd. Als museum zijn we enorm trots dat Jakob Kudsk Steensen de uitnodiging heeft aanvaard om de potentie van het oude museum als podium voor actuele gesprekken en hedendaagse kunst te verkennen.”