Dit najaar presenteert Museum De Lakenhal Majalla’s Mantel – Rafelranden van het Leidse Laken. Dit participatieve kunstproject onderzoekt de verbanden tussen de historische Leidse lakenindustrie en de slavenhandel. Kunstenaar Sarah van Lamsweerde (NL/BE) werkt in Majalla’s Mantel samen met een interdisciplinair team: erfgoedspecialist en performer Alicia Hoost (NL/SU), theatermaker en stemperformer Esther Mugambi (AU/KE), beeldend kunstenaar Eugenie Boon (NL/CW) en textielkunstenaar en projectcoördinator Claire Zandvliet (NL). De resulterende kunstinstallatie is te zien van 9 november 2024 tot en met 12 januari 2025 in Museum De Lakenhal.
Foto’s © Claire Zandvliet
ONDERZOEK NAAR SLAVERNIJVERLEDEN
Het initiatief van de kunstenaars sluit aan bij de ambitie van Museum De Lakenhal om het Leidse slavernij- en koloniale verleden in relatie tot haar collectie en geschiedenis beter in beeld te brengen. In de Leidse lakenindustrie zijn diverse sporen van slavernij te vinden. Kleurstoffen voor het verven van lakens werden bijvoorbeeld uit koloniën gehaald. Ook werden Leidse lakens door de VOC en WIC de hele wereld over vervoerd en ingezet als ruilmiddel in de slavenhandel.
MAJALLA
Majalla is de naam van een tot slaaf gemaakt jongetje dat genoemd wordt in de correspondentie van de Leidse lakenhandelaar en latere plantage-eigenaar Daniel van Eijs. Deze brieven werden door historicus Sjoerd Ramackers (Universiteit Leiden) in 2021 gelezen en getranscribeerd. In opdracht van de Gemeente Leiden doet Ramackers samen met Emma Sow verkennend wetenschappelijk onderzoek naar de rol die Leiden heeft gespeeld in de koloniale en slavernijgeschiedenis. Uit hun onderzoek blijkt onder meer dat de gemiddelde levensduur van mensen in slavernij op Van Eijs’ plantage op Berbice (het huidige Guyana) slechts acht jaar was. Door de jaren heen moeten er meerdere Majalla’s gedwongen op de plantages gewoond en gewerkt hebben.
VRIJHEIDSMANTEL ALS VERZET
Verhalen van mensen die zich verzetten tegen slavernij zetten Hoost en Van Lamsweerde aan het denken over de betekenis van kleding in deze maatschappij van ongelijkheid en onderdrukking. Dit inspireerde hen om postuum voor Majalla (en zijn naamgenoten) een vrijheidsmantel te maken, als een passe-partout of camouflagepak waarmee hij weg had kunnen komen als een vrij man.
ONTRAFELSESSIES IN HET MUSEUM
Deze zomer gaan Hoost, Van Lamsweerde en Mugambi verder op zoek naar de verborgen verhalen. Door met verschillende mensen in gesprek te gaan, wordt de verbinding tussen oud Leids textiel, de slavenhandel en de doorwerking in de huidige maatschappij onderzocht. Een beladen geschiedenis, die zij graag willen ontrafelen op een creatieve en helende manier: samen aan de slag met textiel, zang en verhalen. De sessies vinden plaats op zaterdag 24 en 31 augustus en 7 en 14 september van 13.00 tot 16.00 uur in het Atelier van Museum De Lakenhal.
PRESENTATIE EINDRESULTAAT
Het ontrafelde textiel uit deze sessies wordt door kunstenaar Eugenie Boon samengevoegd tot tactiele sculpturen; de verhalen worden verweven tot liederen. De resultaten komen samen in een installatie en een reeks performances. De installatie is van 9 november 2024 tot en met 12 januari 2025 in Museum De Lakenhal te zien. De eerste performance vindt plaats op vrijdag 8 november tijdens het speciale avondprogramma van Lakenhal Laat. Overige data worden binnenkort op de website gepubliceerd.